Toprak örneği almak için şekilde görülen sonda, burgu veya bel kürek kullanılır.

Toprak örnekleri tarlanın, meyve bahçesinin veya seranın bir ucundan diğerine uzanan düz bir hat üzerinden alınmayıp, şekilde gösterildiği gibi zigzag bir çizgi üzerinde 15-20 adımda bir alınmalıdır.

Tek yıllık tarla bitkileri veya sebze yetiştirilecek alanlardan toprak örneği alınırken zigzag hattın köşelerindeki her noktadan V harfi şeklinde 30 cm.    derinliğindeki çukur açılır, daha sonra bu çukurun bir yüzeyi düzeltilerek bu yüzeyden 3-4 cm. kalınlığında bir toprak dilimi alınır. Alınan topraklar bir     plastik kovada biriktirilir.

Meyve bahçeleri ve bağlardan 0-30cm. ve 30-60 cm. olmak üzere iki farklı derinlikten şekilde açıklandığı gibi toprak örneği alınır. Alınan bu topraklar farlı   bir plastik kovada biriktirilir.

Her noktadan aynı şekilde alınan toprak örnekleri kova içerisinde iyice karıştırılır. Bu karışımlardan en fazla 1 kg. toprak örneği iri taş, çöp ve diğer yabancı   maddelerden temizlenerek ayıklanır, etiketlenerek bir torbaya konulur ve laboratuara ulaştırılır. 

TOPRAĞI ANALİZ ETTİRMEDEN GÜBRE KULLANIRSAK NE OLUR?

- Bitkinin ihtiyacından daha az gübre kullanılabilir; Bu durumda bitkiler yeterince beslenemediklerinden iyi gelişemezler ürün azalır, alınan ürün gübre parasını bile karşılayama bilir.
- Bitkinin ihtiyacından fazla gübre kullanılabilir; Bu durumda fazla gübre toprağa ve ürünü olumsuz etkiler, fazladan atılan gübrenin parası ziyan olur.
- Yanlış cins gübre kullanılabilir; Bu durumda ürün azalabilir, yatabilir veya kuruyabilir, böylece gübreye verilen para boşa gitmiş olur.
- Yanlış zamanda ve yanlış şekilde gübre kullanılabilir; Bunun sonucu olarak gübreden beklenilen yarar sağlanamayabilir.
 

NERELERDEN TOPRAK ÖRNEĞİ ALINMAZ

Toprak örneği alınacak alan belirlendikten sonra toprak almak için küreğin batırıldığı nokta eğer;
- Harman yeri veya hayvan yatmış yer ise,
- Önceden gübre yığılmış yer ise, hayvan barınaklarına yakın yer ise,
- Sap kök veya yabani otların yığın halinde yakıldığı yer ise,
- Hayvan gübresinin bulunduğu yer ise,
- Tarlanın tümsek veya su birikmesi olan çukur noktaları ise,
- Sıraya ekim yapılan ürünlerde sıra üzeri ise,
- Binalara yakın alanlar ise,
- Gübreleme yapılan yerlerde 4 ay, kireçleme yapılan yerlerde 12 aydan önce,
- Özellikle meyvecilik, kavakçılık gibi ağaç yetiştirmek için ayrılan araziler hariç, tarlada bulunan birkaç ağacın altından toprak örneği alınmaz.