Uzunköprü Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Eren ve Uzunköprü Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İbrahim Akalın’ın katıldıkları “Faaliyet Kodları (NACE) Bilgilendirme Toplantısı”, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğinde Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı’nın ve oda/borsa başkanlarının yüksek katılımıyla 7 Ocak Pazartesi günü Ankara’da gerçekleştirildi. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, NACE Kodlu Üye Listelerini oda ve borsa başkanlarına bizzat dağıttı.
Vatandaşlar gibi artık şirketlerin de kimlik numarası var. Şirketlerin faaliyet kodlarının yenilenmesiyle Türk özel sektörünün fotoğrafı netleşti. TOBB, Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, TÜGİK, SGK ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından ortaklaşa yürütülen şirketlerin ekonomik faaliyetlerinin sınıflandırıldığı NACE isimli kodlama sistemi tamamlandı. Bu sistem ile şirketlere de vatandaşlar gibi kimlik numarası verilirken, ticaret ve sanayi envanteri konusunda önemli bir düzenlemeye imza atıldı. Önümüzdeki oda ve borsa seçimleri de NACE Kodlama Sistemine göre gerçekleştirilecek.
-“Yıllardır karanlıkta boks yapıyorduk”
TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu konuşmasında NACE kodlama sistemi ile hem Türk özel sektörü, hem de ekonominin geneli açısından devrim niteliğindeki bir çalışmayı hayata geçirdiklerini açıkladı. Vatandaşların, nasıl bir tek TC kimlik numarası varsa, artık şirketlerin de tek bir faaliyet kodu olacağını bildiren Hisarcıklıoğlu, bu çalışmanın gerekçesini şöyle açıkladı:
“Eskiden şirketlerin faaliyet kodlarını tespit eden, yani hangi ticari faaliyeti yaptıklarını gösteren objektif ve somut kriterler yoktu. Farklı kurumlarda, farklı faaliyet sınıflandırmaları vardı. Dolayısıyla bir şirket, farklı kurumlarda farklı faaliyet alanında iş yapıyor gözükebiliyordu.
Daha vahim bir durum da vardı. Benim ayakkabıcı dediğime, Gelir İdaresi çantacı diyor, SGK kimyacı diyor, TÜİK başka bir şey diyordu. Soruyorum. Türkiye’de kaç tane ayakkabı üreticisi olduğunu bilen var mı? Peki, şirketlerin adres bilgilerinin güncelliği sıkıntılı değil miydi?
Gazetelerde, adresinde bulunmayan firmaların, yani hayalet şirketlerin haberlerini devamlı görüyoruz. Şimdi bulunduğumuz binanın yakınında, mesela kaç tane cep telefonu satıcısı var? Bilemiyoruz. Çünkü şirketlerin adres bilgileri güncel değildi.
İşte bu nedenle yola çıktık. “Böyle el yordamıyla gidersek 2023 hedeflerimize varamayız”dedik. Aslında yıllardır karanlıkta boks yapıyoruz. Bu hedeflere ulaşmak için önce kendimizi tanımamız lazım. Fakat maalesef Türkiye’de büyük resmi bilen yok.
Bu duruma bir son vermek için Gümrük ve Ticaret Bakanlığımız bir inisiyatif başlattı. Bizden tüm Türkiye’de bu çalışmayı yapmamızı istedi.
Çalışmalar boyunca bizden desteğini esirgemeyen Sayın Bakanımız Hayati Yazıcı’ya teşekkürü bir borç biliyorum.”
-Tüm kurumlar bu kodları baz alacak
Hem Türk özel sektörü, hem de ekonominin geneli açısından devrim niteliğindeki bir çalışmayı hayata geçirdiklerini ifade eden Hisarcıklıoğlu, Avrupa Birliği tarafından geliştirilen, kısa adı “NACE” olan “ekonomik faaliyetlerin istatistikî sınıflandırılması” isimli kodlama sisteminin önemini anlattı.
Bütün ilgili kuruların müşterek olarak tamamladığı NACE çalışması sayesinde, artık her bir işletmenin, uluslararası kodlama sistemine uyumlu bu rehberdeki bir faaliyet koduna denk geldiğini bildiren Hisarcıklıoğlu, “Hangi firmanın, hangi sektöre ait faaliyet kodunda yer alacağı, belgeye ve somut ciro rakamına dayalı hale getirilmiştir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından şirket bazında tespit edilen en yüksek cironun sağlandığı sektör, o şirketin esas faaliyet kodu olarak belirlenmiştir. Tüm kurumlar, bu kodları baz alacaktır. Kurumlar arasındaki uyumsuzluk giderilmiş olacaktır. Meslek gruplarının doğru bir şekilde yapılmasıyla Oda ve Borsa seçimleri daha sağlıklı bir şekilde yapılabilecek, yaşanan bazı aksamaların önüne geçilecektir.”
-1 milyondan fazla şirketin ciro bilgilerine göre kodlar belirlendi
Bu sistemin hayata geçmesi için, Gelir İdaresi Başkanlığı, TUİK, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri, SGK ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığının, TOBB ile birlikte muazzam bir çalışma gerçekleştirdiğini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, 1 milyondan fazla şirketin kayıtlı ciro bilgilerine göre faaliyet kodlarının belirlendiğini kaydetti. Hisarcıklıoğlu süreci şöyle özetledi: “Sonra bu şirketlere tebligat gönderdik. Sonra gördük ki, bu şirketlerin yarısı, son bildirilen adreslerinde yok. Adreslerinde bulunamayan yaklaşık 520 bin şirketin ticaret sicil adreslerine ikinci kez tebligat yapıldı. Burada da bulunamayan 64 bin şirkete telefonla ulaşılarak adresleri bulundu ve üçüncü defa tebligat gönderildi. Yani aktif olan tüm firmalarımıza ulaştık ve NACE kodunu tebliğ ettik. Bununla da yetinmedik, 21 ulusal gazetede de ilan verdik ki, artık herkes bu yeni sistemin fakına varsın, web sitemizden NACE koduna baksın.
Sonrasında, internet üzerinden bu bilgilerine ulaşıp, kontrol etmelerine imkan sağladık. Sonuç olarak tüm bu işlemlerin sonrasında tebliğ edilen faaliyet kodlarına yaklaşık 18 bin itiraz geldi. Yani itirazların oranı yüzde 2’nin bile altında kaldı.
Bunların hepsini Gelir İdaresi Başkanlığı ile birlikte değerlendirdik ve 15 bin itiraz haklı bulunarak NACE kodları değiştirildi.
İtirazlar doğrultusunda oluşan nihai faaliyet kodları üzerinden Odaların/Borsaların meslek grupları belirlendi.
Son derece objektif ve saydam bir süreç izledik. Bugün de Oda ve Borsalarınızda belirlenen meslek gruplarını teslim ediyoruz.”
-Oda ve Borsa seçimleri bu meslek gruplarına göre yapılacak
Önümüzdeki iki ay tüm oda ve borsalarda seçimler bu meslek gruplarına göre yapılacağını duyuran TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, “Demokratik işleyiş mekanizmasından dolayı övündüğümüz camiamız bu yöntemle daha da güçlenecek. Üyelerimizle daha kolay bağlantı kurabileceğiz. Gelecek haftadan itibaren tüm üyelerimiz kendi meslek gruplarını web sitemizden görebilir hale gelecek. Sistem şeffaflaştıkça, etkinlik artacak, sahiplenme artacak” diye konuştu.
-NACE nerelerde kullanılacak?
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu NACE kodlarının bundan sonra birçok alanda kullanılmasının mümkün olduğunu bildirdi. Yeni sistem ile yatırım teşvik mekanizmasının daha da sağlıklı hale getirilebileceğini belirten Hisarcıklıoğlu, “Sektörel kümelenme ihtiyaçlarını tespit edebileceğiz. Maliye politikalarının dizaynı daha sağlıklı yapılabilecek. Zira sektörel selektif politikaların belirlenmesi mümkün olacak. Kayıtlı ekonominin büyümesine de destek olacağız. KOSGEB’in kredilerinde de artık bu faaliyet kodları dikkate alınacak” dedi.
NACE kodlama sitemi ile belli bir adres bazında hangi faaliyet alanında şirket bulmak istenirse, bu bilgiye ulaşabileceğini kaydeden Hisarcıklıoğlu şunları söyledi: “Web üzerinde şirketlere ulaşmak daha kolay hale gelecek. Çünkü faaliyetleri ve adresleri ilk defa güncel halde olacak. Yurtdışından gelen mal talepleri ve ortaklık teklifleri, hangi faaliyet konusundaki firmaları ilgilendiriyorsa, o firmalara artık daha sağlıklı ve hızlı bir şekilde ulaştırılabilecek. Böylece reel sektörün iş hacminin artmasına imkan sağlanacak. Kısaca reel sektörümüz için yeni fırsatlar bulmalarını sağlayacak ve çok daha kazançlı bir dönem başlıyor.”
-Kimsenin kodu keyfi olarak değişmedi
Kurumlarımız arasındaki ortak akıldan müthiş bir iş çıktığını söyleyen Hisarcıklıoğlu, Türkiye’de ilk defa şirketler kesiminin hangi faaliyetleri gerçekleştirdiğine dair bu kadar net bir tablo ortaya çıktığını açıkladı. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, NACE kodlarının bundan sonra birçok alanda kullanılmasının mümkün olduğuna da işaret etti.
“Bundan sonra bize düşen görev, oda/borsa camiasına yakışır bir şekilde bu yeni sistemi tanıtmak ve etkin şekilde çalışmasını sağlamaktır” diyen Hisarcıklıoğlu şöyle konuştu: “Sizlere gelip, bu yeni sistemi için ben bir form doldurmadım, faaliyet kodu tespiti yapmadım diyen işadamları olabilir. Onlara da şunu iyi anlatmanız lazım. Faaliyet kodunu belirleme işi, eskisi gibi şahsın tercihine bağlı olmaktan yapıdan çıkarılmıştır.
Mali müşaviri veya muhasebecisi, zaten kayıtlarda açık olarak ortada olan, şirketin en yüksek ciroyu sağladığı faaliyet kodunu Gelir İdaresi Başkanlığı’nın talep ettiği bildirim formuna yazmaktadır.
İtirazı olanlar, zaten verilen yeterli süre içinde bunları iletmiş ve bunların her biri incelenerek itirazında haklı olanların düzeltmeleri yapılmıştır.
Yani biz kimseye NACE kodu vermedik, kimsenin kodunu keyfi olarak değiştirmedik. Kendileri beyan ettiler, kendileri itiraz ettiler.
Şimdi görev bizlere, oda/borsa başkanlarıma düşüyor. Elbette insanlar eski alıştıkları yapının devam etmesini isterler. Bizler onlara, bu yeni sistemin, daha adil ve hakkaniyetli olduğunu göstermeliyiz. ülkemiz için, camiamız için niye gerekli olduğunu anlamalarını sağlamalıyız.
Eğer bu sistemin sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlayabilirsek, hem camiamıza hem de ülkemize, kalıcı ve faydalı bir eser bırakmış olacağız.”
Hisarcıklıoğlu konuşmasının sonunda başta Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı olmak üzere, emeği geçen Gelir İdaresi Başkanlığına ve Başkanı Mehmet Kilci’ye, Türkiye İstatistik Kurumu’na ve Başkanı Birol Aydemir’e, Sosyal Güvenlik Kurumu’na ve Başkanı Fatih Acar ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne teşekkürlerini iletti.
-Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı
Toplantıda konuşan Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, NACE Projesi`nin mükemmel bir proje olduğunu belirterek, ``NACE çalışması, Türkiye`de ticari hayatımızın mükemmel bir veriye kavuşturulması çerçevesinde değerlendirdiğimizde devrim niteliğinde bir çalışma`` dedi.
Toplumların başarılı olması, sektörlerin hedeflerine ulaşması için değişik etkenler olduğunun altını çizen Yazıcı, ancak hangi işletmenin ne yaptığının biliniyor olmasının son derece önem teşkil ettiğini söyledi.
Yazıcı, ticari hayatın içerisinde odaların oluşturulmasında üye olarak, delege olarak yer alacak bireylerin ne ürettiklerinin, ne yaptıklarının biliniyor olması gerektiğini vurguladı.
Bakan Yazıcı, bundan sonra ``Gel seni şu grupta kaydedeyim, sizin birader var ya o da şuraya gitsin` yaklaşımının bittiğini belirterek, şöyle konuştu:
``Ölçüsü olmayan bu düzenleme dönemi bitti. Herkes bu kodlamaya göre, hangi grup, hangi kategoride yer alacağı, hangi sektörde delege olacağı, oy kullanacağı bu çalışmayla artık belirledik. Hiç kimse bunu başkalaştıramaz. Bugün bile bir kaç yerden telefonla arayan arkadaşlarım oldu. Bunlar içinde vekiller de var. İş hayatından kişiler de var. İsim vermeyeyim, `Falan yerde üye kaydı yapılıyor, seçimleri etkilemek için muazzam bir çalışma var. Yav sen de onun içerisinde misin, nereden biliyorsun? Artık bunlar olmayacak.
Bu gerçekten bizim son derece önem verdiğimiz iş dünyasının önemli yapıları, ticaret odaları, sanayi odaları, deniz ticaret odaları, ticaret borsalarının seçimleri şeffaf, herkesin pozisyonu neyse o pozisyona uygun yerde görev almak üzere gerçekleştirilecek. Güvene dayalı bir zemine oturtulacak. İşte bu proje (NACE) bunu önemli ölçüde sağlayan bir proje. Bu çalışmanın bitimiyle seçimler aynı zamana çakışsaydı büyük bir spekülasyon olacaktı. `Niye bitirilmedi`, `Birileri mi kayrıldı` diye. Hiç bu tür şeye mahal vermeyelim dedik. Bu projenin hayata geçirilmesi bakımından önemli sonuçlara yol açacak diye düşündük ve Bakanlar Kurulu`ndan bu kararı çıkardık. Oda seçimlerini Şubat-Mart ayına öteledik.``
Bakan Yazıcı, NACE kodlaması sonucu kesinleşmiş olan listelerin hem elektronik ortamda ilgililere gönderileceğini, hem de kendilerine teslim edileceğini belirtti.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı konuşmasında yeni bir yasa hazırlığından da bahsederek, ``İki dönem oda başkanlığı yapan, iki dönem ara vermedikçe yeniden olmaz. Bana göre oradaki 2 dönemlik süre fazla. Bunu Sayın Başbakanımızla paylaştık, yeni bir torba yasamız var. Orada onu bir döneme indiriyoruz`` dedi
